احكام ديه و توضیح مقادير ديه كامله 17 ص word

احكام ديه

مسأله 3380: اگر كسى عمدا و به ناحق ديگرى را بكشد، ولىّ كشته مىتواند قاتل را عفو كند، يا بكشد و يا مقدارى كه در مسأله بعد گفته مىشود از او ديه بگيرد، اما در قتل شبيه عمد و در قتلى كه خطا مىباشد، مثلاً بر حيوانى تير بيندازد و اشتباها كسى را بكشد، ولىّ كشته، حق ندارد قاتل را بكشد، بلكه میتواند ديه بگيرد.

مسأله 3381: ديه‏اى كه قاتل در قتل عمد مىپردازد، يكى از شش چيز است، اول: صد شتر. دوم: دويست گاو. سوم: دويست حلّه و هر حله دو پارچه‏اى است كه در يمن مىبافند. چهارم: هزار گوسفند، پنجم: هزار دينار كه هزار مثقال شرعى طلا و هر مثقال هيجده نخود است. ششم: ده هزار درهم نقره و هر درهمى 6/12 نخود نقره سكه دار مىباشد. و بايد ديه را در يك سال بدهد. و چنانچه قبلاً گفته شد، در صورتى قاتل مىتواند ديه بدهد كه با ولىّ مقتول به توافق رسيده باشد وگرنه ولىّ مقتول در چنين قتلى مىتواند قاتل را بكشد، چنانچه اگر ولىّ مقتول ديه را اختيار كند قاتل مجبور نيست قبول كند.

مسأله 3382: ديه قتل شبيه عمد، همان شش چيز است، با اين فرق كه شترها بايد چنين باشد: سى و سه (بنت لبون) يعنى شتر ماده‏اى كه دو سال به بالا داشته باشد و سى و سه (حقه) يعنى شترى كه سه سال به بالا باشد و سى و چهار (ثنيّه) يعنى شترى كه پنج سال به بالا داشته باشد. و بعيد نيست آنچه شتر نام دارد كافى باشد. و اين ديه را در مدت دو سال بايد بپردازد.

مسأله 3383: ديه قتل خطاى محض، همان شش چيز است، با اين تفاوت كه شترها بايد چنين باشد: بيست (بت مخاض) يعنى شترى كه داخل سال دوم شده و بيست (ابن لبون) يعنى شتر نرى كه دو سال به بالا داشته باشد و سى (بنت لبون) يعنى شتر ماده‏اى كه دو سال به بالا باشد و سى (حقه) يعنى شترى كه سه سال به بالا داشته باشد. و بعيد نيست آنچه شتر ناميده مىشود كافى باشد. و اين ديه را درمدت سه سال بايد بپردازد.

مسأله 3384: ديه قتل عمد و ديه شبيه عمد را بايد از مال قاتل بدهند، ولى ديه خطاى محض را بايد (عاقله) يعنى كسانى كه از طرف پدر و مادر يا فقط پدر به قاتل مىرسند، مانند پدران، فرزندان و مانند آنها بدهند.

مسأله 3385: در قتل عمد و شبيه به آن، اختيار با قاتل است و هركدام از شش چيزى كه خود او بدهد، بايد قبول كنند و در قتل خطاى محض، اختيار با (عاقله) است.

مسأله 3386: ديه زن نصف ديه مرد است، يعنى پنجاه شتر، يا صد گاو، تا آخر.

مسأله 3387: ديه خنثى، سه چهارم ديه مرد است يعنى هفتاد و پنج شتر، يا يكصد و پنجاه گاو، تا آخر.

مسأله 3388: ديه برده، قيمت اوست و در صورتى كه قيمت او بيشتر از ديه آزاد باشد، قاتل بايد همان ديه آزاد را بدهد. و ديه كنيز قيمت اوست، مگر بيشتر از ديه زن آزاد باشد كه در اين صورت، قاتل فقط ديه زن آزاد را بايد بدهد. و در ديه كافر ذمّى خلاف است و بايد طبق نظر حاكم شرع عمل شود و همچنين ديه ديگر كفّارى كه محارب نيستند.

مسأله 3389: اگر كسى در يكى از ماههاى حرام يعنى: ذىالقعده، ذىالحجه، محرّم و رجب، كسى را بكشد، بايد به مقدار ثلث ديه براى هتك حرمت اين ماهها، اضافه بدهد.

مسأله 3390: ديه چند چيز مانند ديه كشتن است كه مقدار آن بيان شد. اول: دو چشم كسى را كور كند، يا چهار پلك چشم او را از بين ببرد. و اگر يك چشم او را كور كند، بايد نصف ديه كشتن را بدهد. دوم: دوگوش كسى را ببرد، يا كارى كند كه هردو گوش او كر شود. و اگر يك گوش او را ببرد يا كر كند، بايد نصف ديه كشتن را بدهد و اگر نرمه گوش او را ببرد، بايد ثلث ديه كشتن را بدهد. سوم: تمام بينى يا نرمه بينى كسى را ببرد. چهارم: زبان كسى را از بيخ ببرد. و اگر مقدارى از آن را ببرد بايد به نسبت آن، ديه بدهد، مثلاً اگر نصف زبان را ببرد بايد نصف ديه كشتن را بدهد. پنجم: تمام دندانهاى كسى را از بين ببرد. و ديه هركدام از دوازده دندان جلوى دهان كه شش عدد بالا و شش عدد پايين مىباشد، پنجاه مثقال شرعى طلاست. و هر مثقال شرعى هيجده نخود است. و اگر يكى از شانزده دندان عقب را كه هشت عدد آن بالا و هشت عدد پايين است از بين ببرد، بايد بيست و پنج مثقال شرعى طلا بدهد. ششم: هر دو دست كسى را از بند جدا كند. و اگر يك دست را از بند جدا كند، بايد نصف ديه كشتن را بدهد. هفتم: ده انگشت كسى را ببرد. و ديه هر انگشت، يك دهم ديه كشتن است. هشتم: پشت كسى را طورى بشكند كه ديگر خوب نشود. نهم: هردو پستان زنى را ببرد. و اگر يكى از آنها را ببرد، بايد نصف ديه كشتن را بدهد. دوازدهم: طورى به كسى آسيب برساند كه عقل او از بين برود. سيزدهم: به كسى صدمه‏اى بزند كه ديگر بوى خوب و بد را نفهمد، يا منى از او خارج نشود. و غير از اين مواردى كه گفته شد، موارد ديگرى نيز هست كه در (الفقه) بيان نموده ايم.